Her yıl Muharrem ayının onuncu gününde Hazreti Hüseyin'in kıyamına uygun bir şekilde idrak edilen Aşura gününde tutulan oruç, semavi dinlerde de var olan ve günahların bağışlanması için fırsat bilinen ibadetlerden biridir.
Bugünde tutulan orucun fazileti hakkında çok sayıda hadis rivayet edilmiştir. Birçok olayın yaşandığı Aşura gününün oruçlu geçirilmesi, Hazreti Muhammed (Sallallahu Aleyhi Vesselem) tarafından öğütlenmiştir.
Aşura nedir? Aşura gününde oruç nasıl tutulur? Bugünde tutulan orucun fazileti nedir? Peygamber Efendimizden rivayet edilen hadisleri takipçilerimiz için derledik.
Aşura; hicri ayların birincisi olan muharrem ayının onuncu günüdür. Bugünü oruçlu geçirmek, semavi dinlerde var olan ve günahların bağışlanması için fırsat bilinen ibadetlerden biridir. Hatta bu orucun müşrikler tarafından tutulduğuna dair rivayetler de mevcuttur. Sevgili Peygamberimiz gerek bi’setten önce gerek sonra bu oruca kıymet vermiş, Ramazan orucu farz olmadan önce ve sonra ashabına, tutmaları yönünde tavsiyelerde bulunmuştur. Bugünü oruçlu geçirmenin faziletiyle ilgili varid olan rivayetler şu şekildedir:
Ebu Katâde (radiyallahu anh) der ki, Rasulullah şöyle buyurdu, 'Allah’ın, Aşura günü orucuyla ondan önceki yılı bağışlamasını şüphesiz ki umarım.' Yine Abdullah İbn Abbas şöyle der, 'Nebi, Ramazan'dan sonra hiçbir günün diğerinden daha faziletli olduğunu araştırmazdı. Ancak Aşura günü hariç.' Ebu Said El Hudri, Efendimizden şunu aktarır, 'Kim, Aşura orucu tutarsa o kişinin bir yıllık günahı bağışlanır.' Abdullah ibni Abbas, 'Nebi, Medine’ye geldiğinde oradaki Yahudileri oruçlu olarak buldu ve onlara, bu ne orucu? diye sordu. Yahudiler, bu salih bir gündür. Allah’u Teâlâ İsrâiloğullarını düşmanlarından bugün kurtardı. Bu sebeple Hazreti Musa bugün oruç tutmuştur, dediler. Rasulullah, biz Musa’ya sizden daha yakınız.' dedi.
Aşura orucu küçük günahlara kefaret olur
Hadis-i şeriflerde geçtiği üzere, Aşura orucu önceki yıl yapılan günahlara kefaret olur. Affedilen bu günahlar büyük değil, küçüklerdir. Zira büyük günahların affı ancak tövbe ile mümkündür. Eğer kişi büyük günahları işlememiş ve küçük günahlarda da ısrarcı değilse bu oruç kendisinin ecrini arttırır. Bu konuda İmam Nevevî der ki, "Olur da bu kimsenin büyük günahları varsa, umarız ki bunlar hafifler."
Aşura orucunu cuma veya cumartesi günlerinde tutmak mekruh değildir
Yalnız cuma veya cumartesi günlerinde nafile oruç tutmak mekruhtur. Ancak bir önceki veya bir sonraki günle birlikte tutulduğu takdirde kerahet ortadan kalkar. Aynı durum Aşura orucu için de geçerlidir. Eğer bu iki günden birine denk gelirse aşura orucu mekruh olmaz. Yine kaza, nezir ve diğer nafile oruçlar bugüne denk geldiği takdirde, tutulmasında bir kerahet olmaz.
Aşura ile birlikte Tasua gününü de oruçlu geçirmenin fazileti
Muharrem ayının dokuzuncu gününe "Tasua" denir. Bugünü de oruçlu geçirmekle ilgili İbn Abbas'dan şu rivayet aktarılır:
"Rasulullah, Aşura günü oruç tutup, bize de oruç tutmamızı emrettiği zaman sahabiler kendisine, 'Ey Allah’ın Resulü! Bugün, Yahudilerle Hristiyanların tazim ettikleri bir gündür.' dediler. Bunun üzerine Rasulullah, öyleyse biz de gelecek sene (Muharrem'in) dokuzunda oruç tutarız." buyurdu.
Bu hadise binaen aşura ile birlikte tasua gününü de oruçlu geçirmek müstehaptır. Bunun hikmetiyle ilgili farklı yorumlar yapılsa da ehli kitaba muhalefet olsun diye bu şekilde bir tavsiyenin varid olduğu görüşü daha muteberdir. Her iki günü oruçlu geçirmek daha faziletli olmakla birlikte sadece aşura günü oruç tutmak mekruh değildir. Yani Aşura günü oruç tutulduğunda, bir önceki günü de oruçlu geçirme zorunluluğu yoktur. Dolayısıyla hastalık, oruca güç yetirememe ve benzeri sebeplerden dolayı sadece bir gün oruç tutulabilir.