Yapay Zeka ile Sesini Kaybeden Hastalara İletişim Özgürlüğü
Batman'da üç lise öğrencisi, merkezi sinir sisteminde motor hücrelerin kaybından kaynaklı sinir sistemi hastalığı olan Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalarının göz takibi ile iletişim kurmasını sağlayan yapay zeka destekli mobil uygulama geliştirdi. 4 dil desteği bulunan uygulama hastaların göz hareketlerini kelimelere, kelimeleri ise seslere dönüştürerek iletişim kurmalarına imkan sağlıyor.
Türk Telekom Anadolu Lisesi öğrencileri tarafından hazırlanan proje, TÜBİTAK yarışmalarında derece elde ederek Mayıs 2026'da ABD'nin Arizona eyaletinde düzenlenecek dünyanın en büyük bilim ve mühendislik yarışması ISEF'te Türkiye'yi temsil etme hakkı kazandı. Batman İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Hüsamettin Akın, projenin önemine değinerek, "Bugün Türk Telekom Anadolu Lise'mizde büyük bir gururu hep beraber yaşıyoruz. Öğrencilerimizi, danışman öğretmenimizi ve okul idaremizi tebrik ediyorum. Bu öğrencilerimiz TÜBİTAK'ta Türkiye finallerinde dereceye girip Amerika'da ilimizi ve ülkemizi temsil edecek. Bizler de her zaman yanlarında olacağız'' dedi.
"BABAMIN ANISINA VE TÜM ALS HASTALARINA ADADIK"
Projeye danışmanlık yapan İngilizce öğretmeni Emre Arslan, uygulamanın çıkış noktasını şu sözlerle anlattı:
"Babam bir ALS hastasıydı. Onun ve onun gibi binlerce hastanın en büyük mücadelesi, seslerini kaybettiklerinde yaşadıkları çaresizlikti. Ben bu çaresizliğe yakından şahit oldum. Bu mobil iletişim sistemi işte bu noktadan doğdu. Yaklaşık 8 ay süren çalışmalarımız sonucunda, mobil cihazın kamerasıyla hastaların bakışlarını önce kelimelere, ardından seslere dönüştüren ve 4 dilde kullanılabilen bir uygulama geliştirdik. Yüksek başarı oranına ulaştık ve bunu yapay zeka desteğiyle daha da güçlendirdik. Bu proje, aslında hayalimizi gerçeğe dönüştürdüğümüzün bir ispatı oldu. Projeyi öğrencilerimizle birlikte babamın anısına ve sesini duyuramayan tüm ALS hastalarına adadık. Onlara yeniden iletişim kurma özgürlüğünü vermekten daha büyük bir hedefimiz yok. Öğrencilerimiz TÜBİTAK finallerinde elde ettikleri başarının ardından, dünyanın en büyük bilim ve mühendislik yarışması ISEF'te ülkemizi temsil edecek. Oradan da dereceyle döneceklerine inanıyorum. Bu anlamlı projeye katkı sunmaktan büyük gurur duyuyorum."
Projeye katkı sunan 11. sınıf öğrencisi Eyüp Bilir ise "Danışman öğretmenimizin babası ALS hastasıydı. Biz de bu hastalığı yakından tanıma fırsatı bulduk. ALS hastaları zamanla sadece gözlerini kullanabiliyor. Biz de bundan yararlanarak, 4 dil desteğiyle çalışan göz takibi uygulaması geliştirdik" diye konuştu.