Enerji politikaları üzerine bilimsel çalışmalar yürüten Doç. Dr. Emrah Akyüz, Ukrayna-Rusya savaşının gıda fiyatları üzerindeki etkisini değerlendirdi. Dünyanın iki önemli enerji ihraç eden ülkesi arasında yaşanan savaşın enerji fiyatlarının hızla artmasına neden olduğunu belirten Doç. Dr. Akyüz, bu durumun beraberinde gıda fiyatlarında artışı da tetiklediğini vurguladı.
“RUSYA DÜNYANIN EN ÖNEMLİ ENERJİ ÜSTLERİNDENDİR.”
Dünya enerji ihtiyacının %83’ünü fosil yakıt olarak tanımlanan petrol, kömür ve doğal gazdan karşılamaktadır. Ülkeler enerjide fosil yakıtlara bağımlıdırlar. Bu ülkelerden bir tanesi de Türkiye’dir. Ülkemizde kullanılan enerjinin yaklaşık olarak %70’i ithal edilmekte, yani diğer ülkelerden satın alınmaktadır. Türkiye’nin en fazla enerji ithalatı yaptığı ülkelerin başında ise fosil yakıtlardan açısından zengin bir coğrafyada bulunan Rusya gelmektedir. Türkiye’nin petrol ithal ettiği ülkeler arasından Irak’tan sonra ikinci sırada Rusya bulunmaktadır. Doğal gaz ithalatı yaptığımız ülkeler arasında ise Rusya birinci sıradadır. Bundan dolayı Türkiye’nin enerjide Rusya’ya bağımlı olduğunu söylemek mümkündür.
“RUSYA - UKRAYNA SAVAŞI ENERJİ FİYATLARININ YÜKSELMESİNE NEDEN OLUYOR.”
Dünyanın en büyük petrol ve doğal gaz ihraç eden ülkelerinden bir tanesi olan Rusya’nın Ukrayna ile başlattığı savaş, enerji fiyatlarının hızla yükselmesini tetiklemektedir. Rusya’nın Ukrayna’ya savaş başlattığı 24 Şubat 2022 tarihinden önce petrolün varil fiyatı 96 dolar civarındayken, bu oran 01 Mart 2022 tarihinde 102 dolar civarına yükselmiştir. Sadece 1 hafta içerisinde petrolün varil fiyatında 6 dolarlık bir artış yaşanmıştır. Doğal gazda da benzer bir durum söz konusunudur. Savaşın başlamasıyla birlikte doğal gaz fiyatları da uluslararası düzeyde hızla yükselmeye başlamıştır.
"ENERJİ FİYATLARINDAKİ ARTIŞ GIDA FİYATLARINDAKİ ARTIŞI TETİKLER."
Enerji fiyatları ile gıda fiyatları arasında doğru orantı bulunmaktadır. Rusya - Ukrayna arasında yaşanan savaşın neticesi olarak enerji fiyatlarında yaşanan artış, en çok gıda sektörünü etkilemektedir. Çünkü günümüz dünyasında gıda ürünleri endüstriyel tarımcılık yapılarak üretilmektedir. Ensdüstriyel tarımcılıkta kullanılan makineler ve tarım ekipmanları enerji ile çalışmaktadır. Ayrıca, endüstriyel tarımcılıkta üretilen ürünlerin pazar yerlerine taşınmasında kullanılan tüm taşıtlar da enerji ile çalışmaktadır. Bu nedenle enerji fiyatlarındaki artış, tarım ürünlerinin üretilme ve taşınma maliyetlerinin artması sonucunu doğurmakta, yani gıda fiyatlarını arttırmaktadır.
“TÜRKİYE GIDA FİYATLARINDAKİ ARTIŞTAN EN FAZLA ETKİLENECEK ÜLKELERDEN BİR TANESİ OLABİLİR.”
Küresel ölçekte Rusya - Ukrayna arasında cereyan eden savaştan dolayı enerji fiyatlarında yaşanan artıştan gıda sektöründe en fazla etkilenmesi muhtemel ülkelerden bir tanesi Türkiy’edir. Çünkü Türkiye kullandığı enerjinin önemli bir kısımını ithal etmektedir. İthal edilen enerjinin tarımsal faaliyetlerde kullanılması nedeniyle, enerji fiyatlarının artması gıda ürünlerinin de artmasını tetiklemektedir.
“TÜRKİYE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINA DAHA FAZLA YÖNELMELİDİR.”
Rusya - Ukrayna savaşı ve buna benzer olaylardan dolayı uluslararası düzeyde enerji fiyatlarında yaşanan artışa karşı Türkiye’nin atması gereken en rasyonel politikalardan bir tanesi, enerjide dışa bağımlılığın azaltılmasıdır. Bunun için ise yerli enerji kaynaklarının daha fazla kullanılması gerekmektedir. Dört mevsimi yaşayan Türkiye güneş enerjisi, rüzgar enerjisi ve dalga enerjisi gibi zengin yenilenebilir enerji kaynaklarına sahiptir. Yenilenebilir enerji kaynaklarına daha fazla yatırım yapılarak enerji ithalatının azaltılması, uluslararası olaylardan kaynaklanan enerji fiyatlarındaki değişime ve bunun gıda sektöründeki etkilerine karşı Türkiye’yi daha güçlü kılacaktır.