Kur'an, lafzı ve manasıyla Allah(cc) tarafından peygamber(sav) vasıtasıyla insanlarla cinlere nazil olan ilahi kitaptır. Bu kitap lafız ve manadan ibarettir. Lakin asıl itibariyle O lafız değil, manadır. Biz kuranın manasını bilmek ve yaşamakla mükellefiz, lafzı ise manasını ifade ettiği için onunla telaffuz etmemiz gereklidir. Annemiz Ayşe'den peygamberin(sav) ahlakı sorulduğunda, "onun ahlakı Kuran idi" diye cevap vermiştir. Yani Resulullah kuranın ihtiva ettiği manayı yaşadığını ifade ederdi. Evet, Kuran صل(namaz kıl) حش لا تقربوا الفوا ("zina gibi fahişeye yaklaşmayın) تقھر لا (zulüm etme) derken biz bu cümlelerin lafzından zahirinden değil manasından sorumlu oluyor. Sadece lafızları telaffuz etmek sorumluluğu izale etmez. O zaman manaya bakarak hem namaz kılacağız hem zina işlemeyeceğiz, hem zulüm yapmayacağız. Ne yazıktır ki bu gün gerek kuran okuyan gerek dinleyenin ekserisi kuranın manasını değil, lafzını ihya ediyorlar ve sadece lafza ve sese önem veriyor, manayı ve manayla amel etmeği ihmal ediyorlar veya ikinci merhaleye alıyorlar. “Falan hafız sesi güzel, güzel okudu” diyorlar…
Bir hafıza sordum: senin tilavetin, sesin güzel, manayı ve manayla amel etmeği biliyor musun? Bilmediğini itiraf etti. Dedim ki manayı bilmeli ve onunla amel etmelisin, bilmelisin ki sadece lafız, tilavet ve ses sana manevi bir haz veremez, manayı bil, düşünerek oku ve manayla amel et, aksi takdirde sen ve dinleyicilerin -teşbihte hata yok- bir saz sanatkârı gibi zahiri sesten zevk alırsınız, o kadar. Hele hele sadece ücret için sesini beğendirmek için okusan büyük vebal altına girersin.
Hafız bu muhavereden bir nebze gerçeği anladı, hatta manayı düşünmediği, onunla amel etmediği ve sadece ücret kesp ettiği için lekeli geçmişinden müteessir oldu. Keşke manasını bilseydim, onunla amel etseydim, madde kesp etmek ve sesi beğendirmek için okumasaydım diyerek teessürünü ifade etti. Hadi Allah'tır.
Kuranı okurken manayı düşün
Manayla amel et, manadır ürün.
Ücret ve güzel ses ifade edemez.
Amelsiz, manasız kavuşturamaz. Hakka namzet ol.