ÇOCUĞUMUN BOYU NORMAL Mİ?

Merhaba sevgili anne ve babalar

Çocuğumun boyunun normal mi değil mi diye çok sık sorular gelmekte ve bunu merak etmek oldukça doğal ve yerinde bir durumdur. Çünkü boy uzaması, çocuğun genel sağlık durumu, beslenmesi, hormon sistemi ve genetik potansiyeli hakkında önemli ipuçları verir. Ancak her çocuğun gelişim hızı farklıdır ve tek bir ölçüme göre karar vermek yanıltıcı olabilir.

Boy Uzaması Nasıl Gerçekleşir?

Boy uzaması kemiklerdeki büyüme plaklarının (epifiz kıkırdaklarının) aktif olduğu sürece devam eder. Bu plaklar çocukluk ve ergenlik döneminde aktif kalır ve büyüme hormonları (GH), tiroit hormonları, insülin ve cinsiyet hormonları tarafından kontrol edilir.

Boy uzaması şu faktörlerden etkilenir:

            •          Genetik

            •          beslenme

            •          Hormonlar: Büyüme hormonu, tiroit hormonları ve ergenlik hormonları normal olmalıdır.

            •          Kronik hastalıklar

Çocuğumun Boyu Normal mi? Ne Zaman Endişelenmeliyim?

Bir çocuğun boyunun normal olup olmadığını anlamak için büyüme persentil eğrileri kullanılır. Persentil, bir çocuğun boyunun kendi yaş ve cinsiyet grubundaki diğer çocuklara göre nerede olduğunu gösterir.

Normal aralık: Genellikle 3. ile 97. persentil arasındaki çocuklar normal kabul edilir.

3. persentilin altında olması durumunda ise kısa boyluluk (boy kısalığı) araştırılmalıdır.

Aşağıdaki durumlar alarm işareti olarak kabul edilir:

            •          Boy persentilinin 3’ün altında olması

            •          Önceki ölçümlerine göre büyüme eğrisinde ani düşüş

            •          Yıllık boy uzamasının:

            •          2-4 yaş arasında yılda 5 cm’den az

            •          4 yaş sonrası yılda 4 cm’den az olması

            •          Ergenliğe beklenen yaştan geç girilmesi

Bu gibi durumlarda çocuk endokrinoloji uzmanına yönlendirilmelidir.

Evde Nasıl Takip Etmeliyim?

            •          Çocuğun boyunu çıplak ayakla, başı dik ve topukları duvara yaslı olacak şekilde ölçün.

            •          Her 6 ayda bir ölçüm yapın ve not alın.

            •          Ölçümleri büyüme eğrileriyle karşılaştırın.

            •          Ailede geç boy uzaması öyküsü varsa “konstitüsyonel gecikmiş büyüme” olabilir.

Yaşa Göre Ortalama (İdeal) Boy Değerleri

Aşağıdaki tablo, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Türkiye’ye özgü büyüme eğrileri dikkate alınarak hazırlanmıştır. Değerler ortalama (50. persentil) değerlerdir.