4’üncü yüzyılda Bizanslıların, Perslere karşı savunma amaçlı Sason, Kozluk ve Bitlis üçgeninde kurduğu Rabat Kalesi, tarihin izlerini taşımaya devam ederken, tarihi yapı büyük ölçüde tahribata uğramış.
KALE ÜÇ NOKTANIN BİRLEŞİMİNE İNŞAA EDİLMİŞ
4.yüzyılın başından itibaren Erzen bölgesinin paylaşımı konusunda Persler ile Bizanslılar arasında başlayan savaşlar, yüzyılın sonuna kadar devam etmişti. Bu dönemde savunma amaçlı olarak karşı taarruzların bertaraf edilmesi için Bizanslılar tarafından Sason, Kozluk ve Bitlis üçgeninde çok sayıda savunma amaçlı kaleler kurmuşlardır. Yanıkkaya (Rabat) köyündeki Rabat Kalesi de bunlardan biriydi. Rabat Kalesi, bölgeye hakim deniz seviyesinden 1.285 metre bir kayalık üzerine kuzey-güney doğrultulu inşa edilmişti.
KALEDE KAÇAK KAZI VE TAHRİBATLAR YAPILMIŞ
Günümüze ulaşan kalıntılar, kalenin kuzeydoğu ve kuzeybatı yamacında ana kaya üzerine oturtulmuş muhtemelen savunma amaçlı yapılmış olan sur duvarları, dairesel planlı silolar ve mekân izleri bulunuyor. Kalenin yapımında düzgün kesme taşlar, moloz taşlar ve yörede sıkça örneğini gördüğümüz cas harcı kullanılmış.
Rabat Kalesi’nde ve alanın genelinde yapılan incelemelerde koyu yeşil sırlı, az sayıda mavi sırlı seramikler, ağız ve kaide parçaları, sgraffito tekniğinde (bir vazo süs tekniğidir. Kabın yüzeyi üzerine bir renk sürülür, istenilen figürler sivri bir uçla kazanır ve kabın kendi esas rengi çıkar. Bunun üzerine sır sürülür ve kap tekrar pişirilir) bezenmiş seramik parçaları, çizi bezemeli gövde parçaları gibi çeşitli çanak çömlek grupları gözlemlendi. Yapılan son incelemelerdea landa kaçak kazı izlerine rastlanılmış ve kale oldukça tahrip olmuştur.
Aradan geçen yüzyıllara rağmen kalıntılarını günümüze taşıyan kalenin iyi bir çalışmayla ortaya çıkarılması ve turizm kazandırılması bölge için büyük önem taşımaktadır.