AMERİKADAN NOTLAR (4)

ÇALIŞANLARIN ÜCRETLERİ

3 yıl önce saati 15 dolardı, şimdi de saati 15 dolar. İşine göre saati 20 dolar, hatta fazlasını alan var. Bu rakamlar eyaletlere göre düşüş veya yükseliş gösteriyor. 8 saat çalışan sayısı çok az. Genelde 4-5 saat çalışıyor ve günlük tutar olan 60-75 doları alıp gidiyorlar. Bu parayla 2 kişinin 15 günlük mutfak masrafı karşılanabilir. (Pirinç, yumurta, sebze, meyve, et gibi)

Özel sektörün büyük bölümünde saatle çalışılıyor. Herkes de hayatından memnun. Amerikalılar çok çalışmayı sevmiyorlar. 4-5 saat çalıştıktan sonra ya hazır abur-cubur yiyorlar, ya da evlerinde televizyonun önüne geçip TV. izliyorlar. Yani saat 20.00'den sonra hayat adeta bitiyor ve herkes evine çekiliyor.

İLK KEZ GELENLER SIKINTI YAŞAR

Amerika’ya ilk kez  gelecek bir kişi sıkıntı yaşayacak. Çünkü iltica talebinde bulunsa en az 8-10 ay bekleyecek ve bu durumda devlet herhangi bir yardımda bulunmuyor. Bu kişi daha sonra kendisi gibi bir kaç Türk buluyor ve onların kiraladığı odada kalıyor. kaçak çalıştığı için de ona 15 dolar değil, fırsatçılık yapıp 10 dolar veriyorlar ve yaşayabilmek için 7-8 saat çalışıyor. 10 ay zaman geçtikten sonra çalışma izni veriliyor. O zaman da kişi kendisine tek başına kalacağı bir oda kiralıyor ve 300-400 dolara bir araba alıp hayatını kolaylaştırıyor. Kiralar da eyaletlere göre değişiyor. Newyork ve Washington ile deniz kenarları en pahalı yerler. Örneğin Newyorkta 1+1 ev kiralayan birisi 2500 ila 3300 dolar arasında bir bedel ödüyor. Diğer yerlerde 1000 ila 2000 dolar arasında 2+1, hatta 3+1 bir ev kiralayabiliyorsunuz.

Ayrıca Amerika’da bilinen büyükşehirler dışında evler dağınık ve 2 katlıdır. Bütün evler ağaçtan yapılmıştır. Hepsi bahçeli ve her evin önünde aile sayısına göre araç vardır.

YAŞLILAR GÖNÜLLÜ İŞLERDE ÜCRETSİZ ÇALIŞIYOR

Bir ilginç konu da Amerikalıların nüfusu yaşlı. Yaşlılar hava karardığında uyur, gün ışıdığında ise uyanırlar. Yaşlı kadınlar veya erkekler sıkılmamak için gönüllü parasız işlerde çalışıyorlar. Örneğin okul çıkışları zamanında okullarda görev alıp çocukların geçişleri için araçları durdururlar. Bazıları hastanelerde, bazıları, hasta bakım merkezlerine giderek gönüllü olarak zaman geçirirler.

Türklerin Amerika genelinde 350 bin civarında olduğunu 3 yıl önce yazmıştım. Rakamdan olsa olsa 15-20 bin civarında bir artış olmuş olabilir.

AMERİKADA FİYATLAR NASIL?

Amerika’da Batmanda olduğu gibi çok sayıda market var. Türk marketleri dışında Hintliler ve Pakistanlılar da yer açmışlar. Avrupa’dan Bulgaristan ve Romanya’ya ait marketler var. Burada kilo yerine libre ölçüsü kullanılıyor. Örneğin 1 libre (453 gr.)  ithal muz 1.47 dolar, 1 paket Spagetti  makarna 98 cent, 2 librelik  Barilla makarna 1.92 cent, 1 adet 8-10 kiloluk karpuz da 4.67 dolara satılıyor.

TÜRKLER HANGİ İŞLERDE ÇALIŞIYORLAR?

Türklerin önemli bir kısmı hizmet sektöründe çalışıyor. Lokantacılık, pastane işletmeciliği, yemek dağıtım kuryeciliği, taksicilik, oto tamiri, galericilik ve berber işi Türkler tarafından tercih edilen işler tabi, büyük mobilya mağazaları, yüzlerce araçlık filoları olanları da gördüm.

Ama genelde herkes hayatından memnun. Örneğin 4 kişi bir lokantaya gidip döner vera iskender yerseniz ortalama 80-90 dolar ödersiniz. Bir de "Tuna fish" denilen seyyarlar var. Yarım ekmek içine bolca ton balığı koyuyorlar, 10-13 dolar arası karnınızı rahatlıkla doyurabilirsiniz.

Amerikalılar da bizim yeni yetişen neslimiz gibi marka düşkünleri. Bir çarşıya gittiğinizde Nike, Skicerhs, Adidas, Colombia ve diğer bildik markalar tercih ediliyor. Herkesin elinde bu markaların çantaları var. Tommy Hilfiger, Calvin Klein,  Michael Kors, Lewis, Guets markaları da çok satılan eşyalar arasında.

ÇİMLER 15 GÜNDE BİÇİLMEK ZORUNDA

Amerikalıların büyük kısmının yaşadığı ağaçlar arasındaki, genelde dubleks evlerin bahçeleri var. Bahçeler de zamanında çim ekilmiş. Eyaletlerin kararına göre bu bahçe çimlerinin 15 günde bir biçilmesi gerekir. Eğer yapılan denetimlerde çimlerin uzayıp biçilmediği görülürse belediye buraya hemen bir ekip gönderir ve çimleri biçtikten sonra da faturasını ev sahibine yolluyor.

BİR BAŞKA İLGİNÇLİK...

Kırsal alanlarda yaşayan milyonlarca kişiye zaman zaman uyarılar yapılır. Bu uyarılarda bahçeye bebek bırakılmaması, kedi, köpek gibi hayvanların dışarı salınmaması hatırlatılır. Çünkü her cins hayvanın bulunduğu bu bölgelerde özellikle kartallar, çocukları, kedi, köpek ve tavukları kaçırırmış. Bu bölgelerdeki evlerin bahçesinde sıklıkla geyik, tavşan ve sincap görmek çok doğal.