VERGİ KAÇIRANLARA PLAKET

Batman’da yıllardır konuşulan ama bir türlü çözüme kavuşturulmayan bir konu var: "Vergi kaçıran iş insanlarının plaketle ödüllendirilmesi." Bazı Batmanlı iş insanları yıllar önce şehirden ayrılıp büyük metropollere yerleştiler. Bugün İstanbul’da, Ankara’da, İzmir’de ve başka büyük şehirlerde devasa yatırımlar yapıyorlar, ciroları milyonları buluyor. Ancak işin ilginç tarafı şu ki, bunca zamandır hâlâ Batman Vergi Dairesi’ne kayıtlı görünüyorlar. Yani işlerini başka şehirlerde yürütüyor, paralarını büyük şehirlerde kazanıyor ama vergi mükellefiyetini Batman üzerinden sürdürüyorlar. Bunun ardında yatan neden çok açık: Büyük şehirlerdeki sıkı vergi denetimlerinden kaçmak. Çünkü İzmir'de İstanbul’da ya da Ankara’da böyle bir mükellefiyetle karşılaşıldığında, usulsüzlükleri tespit edilen iş insanları çok ciddi cezalarla yüz yüze kalabiliyorlar. Bu yüzden, “nasıl olsa Batman’da denetim gevşek, kontrol zayıf” düşüncesiyle kayıtlarını Batman’a taşıyorlar ve büyük bir avantaj elde ediyorlar.

Bu tablo, aslında işin yalnızca bir boyutunu ortaya koyuyor. Çünkü bu iş insanları, Batman gibi nispeten küçük ölçekteki bir şehir için yüksek ciro yapıyor görünüyorlar. Kendi şehirlerinde ödeyecekleri verginin çok daha altında vergi ödemelerine rağmen Batman’da rekortmenler arasına giriyorlar. Vergi rekortmenliği listelerinde isimlerini görmek, üstelik düzenlenen törenlerle plaketlerle ödüllendirilmek ise işin en ironik kısmı. Düşünün ki, büyük şehirlerde vergi kaçırdığı için ceza yemesi gereken bir iş insanı Batman’da “çok vergi veriyor” diye plaketle onurlandırılıyor. Oysa gerçekte sistemin boşluklarını kullanarak milyonlarca liralık vergiyi devletten kaçırıyor.

Bu durum aslında basit bir hile değil, ciddi bir sistem açığı. Bir yandan devletin gelir kaybına neden oluyor, diğer yandan vergiye sadık kalan, hakkıyla işini yapan esnafa ve iş insanına büyük haksızlık oluşturuyor. Çünkü gerçekten Batman’da iş yapan, kazancını burada elde eden küçük ve orta ölçekli işletmeler vergisini düzgün şekilde öderken, büyük şehirlerde servet kazananlar Batman’ı arka bahçeleri gibi kullanarak hem vergiden kaçıyor, hem de alkış topluyorlar. Bu tabloyu bilen vatandaşın da sisteme olan güveni zedeleniyor. “Demek ki zengin olursan yolunu buluyorsun, fakirsen kurallara uymak zorundasın” düşüncesi yerleşiyor.

Geçmişte benzer örnekler çok konuşuldu. O dönemlerde yapılan şikâyetler, yazılan raporlar, dile getirilen iddialar vardı. Ancak her şey belli bir noktadan sonra sessizliğe gömüldü. Müfettişlerin nasıl susturulduğu, hangi yöntemlerle bazı iş insanlarının kurtarıldığı hâlâ hafızalarda. Vergi kaçakçılığı gibi büyük bir suçu örtbas etmenin bedeli ise sadece devletin kasasına değil, toplumsal adalet duygusuna da zarar veriyor. Çünkü işini dürüst yapanla hileye başvuran aynı kefeye konmuş oluyor. Dahası, hile yapan ödüllendirilince, dürüst kalan da ister istemez “ben enayi miyim?” sorusunu soruyor.

Bugün yeniden benzer bir tabloyla karşı karşıyayız. Batman Defterdarlığı bu konuda adım atarsa, bu iş insanlarının dosyalarını gerçekten sıkı bir incelemeye alırsa, milyonlarca liralık vergi kaybının nasıl yaşandığı ortaya çıkacaktır. Kaçırılan vergiler, yapılan usulsüzlükler, büyük şehirlerdeki faaliyetlerin Batman üzerinden gösterilmesi… Bunların hepsi dikkatlice incelenirse sonuç apaçık şekilde görülecektir. Ancak asıl mesele, bu iradenin ortaya konulup konulmayacağıdır. Çünkü geçmişte de aynı noktaya gelinmiş, fakat işin üstü kapatılmıştı.

Artık bu konuda somut adımlar atılmasının zamanı geldi. Batman’da vergi rekortmeni diye plaket verilenlerin gerçekten vergilerini hakkıyla ödeyip ödemediği araştırılmalı. Eğer plaket verilenler aslında devlete milyonlarca lira borçluysa, bu plaketler Batman halkının gözünde bir anlam ifade etmeyecektir. Vergi kaçıranları ödüllendirmek, dürüst mükellefleri cezalandırmakla aynı anlama gelir. Oysa adaletin temeli, herkesin kazancına göre hakkını devlete ödemesidir. Aksi halde devletin eli zayıflar, halkın vicdanı yaralanır. Şimdi gözler Batman Defterdarlığı’nda. Bakalım bu kez gereken yapılacak mı?

Hoşça kalınız.