DİMYAT'A GİDERKEN EVDEKİ PİRİNÇTEN OLMAMAK

Atasözlerini hep sevmişimdir. Sadece birkaç kelimeyle bir ömürlük ders verebilmek herkese nasip olmaz. Hele bazıları vardır ki, içinde tarih , coğrafya, iktisat ve psikoloji saklıdır. İşte bugün üzerine iki kelam etmek istediğim söz de öyle bir söz: “Dimyat’a giderken evdeki pirinçten olmak.”

İlk kez çocukken duymuştum bu sözü. Ne Dimyat’ı bilirdim, ne de pirincin kıymetini. Ama büyüdükçe bu birkaç kelimenin nasıl bir öngörüyle bezendiğini, nasıl hayatın içinden süzüldüğünü fark ettim.

Peki nedir bu Dimyat? Dimyat, Mısır’ın kuzeyinde, Nil Deltası’nda yer alan verimli bir liman kenti. Osmanlı döneminde ve öncesinde pirinç ticaretinin önemli merkezlerinden biriymiş. Anadolu’dan bazı tüccarlar ya da köylüler, daha fazla kâr elde etmek umuduyla bu limana gidermiş. Ama ne var ki, yol uzun, deniz tehlikeli, ticaret belirsiz. Giden bazıları Dimyat’tan pirinç getiremeden eli boş dönermiş. Hatta yolculuk sırasında ellerindekini de yitirip gelirler, evdeki pirinçten de olurlarmış.

İşte bu yaşanmışlık, halkın dilinde bir öğüte dönüşmüş; “Dimyat’a giderken evdeki pirinçten olmak.”

Ne kadar tanıdık değil mi? Daha iyiyi ararken mevcudu yitirmek… Bugün de çevremizde çokça rastlıyoruz buna. Elindekinden memnun olmayan, gözünü sürekli daha fazlasına diken ama sonunda elindekini de kaybeden insanlar… Maddi anlamda olduğu kadar manevi ilişkilerde de böyle. Daha iyi bir dost, daha konforlu bir iş, daha uygun bir ev derken, var olanı hor görmekle başlıyor her şey. Sonrasıysa genellikle “keşke”lerle dolu pişmanlık.

Oysa hayat, ölçüyü bilmek sanatı. Ne hırsı kutsamak gerek, ne de tembelliği meşrulaştırmak. Ama bir şeyi ararken, elindekinin kıymetini bilmeden hareket etmek işte bu atasözünün alanına giriyor.

Belki de bazen “pirincimiz” burnumuzun dibindedir; ta Dimyat’a gitmeye hiç gerek yoktur.

Ya da en azından gitmeden önce, mutfağımızdaki çuvala bir göz atmakta fayda vardır.

Hayat bir denge meselesi… yeni limanlara yelken açmak elbette cesaret ister, ama evdeki pirinç de baş tacı edilmeyi hak eder. Yoksa ne Dimyat kalır ne kazan…